VAHİY
ORTAMINDAN İLKELER
Prof. Dr. Mehmet Soysaldı
Manas Yayıncılık, 2010, s.198, Elazığ
Kur’an’ın ayet ve sureleri arasında bir uyum bir insicam ve
bir mükemmellik vardır. Kur’an, olaylara ve hâdiselere göre
yirmi üç yıl gibi uzun bir zamanda parça parça indiği hâlde
onun bu uyumlu tertibi nasıl mümkün oldu? İnsanı dehşete
düşüren Kur’an’ın bu düzeni nasıl gerçekleşti?
Kur’an ayetlerinin ayrı ayrı zamanlarda inmesi, ayetlerin
inişine sebep teşkil eden olay ve hâdiselerin muhtelif
olması, aslında ayetlerin birbirinden ayrılmasını
gerektirir. Kur’an’ın bölümleri arasında bağlantıya ve
birleşmeye yer bırakmaz. Oysa Kur’an parça parça inmesine
rağmen ayetlerin arasında sağlam bir bağlantı bulunmaktadır.
İşte bu mükemmellik, Kur’an’ın kuvvet ve kudret sahibi,
sebep ve müsebbiplerin maliki olan, mahlûkatı ve kâinatı
idare eden, yeri ve gökleri ayakta tutan, olmuş ve
olacakları hakkıyla bilen Allah Tealanın kelamı olduğunun
kesin bir delilidir.
Kur’an ayetlerinin kapsamı yalnızca belirli bir zaman
diliminde yaşayan, sınırlı sayıda insanın sorularına,
ihtiyaçlarına ve yaşadıkları, karşılaştıkları hâdiselere
yönelik değildir. Kur’an bütün insanlara ve zamanlara hitap
eden ilahî bir kelamdır. Yani Kur’an’ın getirdiği ilkeler
zaman ve mekân üstüdür, evrenseldir.
“Esbabu’n-Nüzul” tabir edilen, Kur’an ayetlerinin
indirilmesine sebep teşkil eden hâdiseler, ilgili ayetlerin
ifade ettiği ilkeleri sınırlayan bir özellik taşımazlar.
Aksine bu hâdiseler ve sebepler, bizim için bu ayetlerin
anlaşılması ve hayatın içine taşınması için son derece
önemli bir rol üstlenirler.
İşte elinizdeki bu eser, Kur’an’ın çeşitli konulardaki bazı
ayetlerinin nüzul ortamını ve o ortamda meydana gelen
hâdiseleri nakletmektedir. Bu sebeplerden yola çıkarak
ayetler açıklanmakta onlardan çıkarılan ilkeler tespit
edilmektedir. Umulur ki okuyucu bu yolla Kur’an’a daha aşina
olabilir ve ayetleri doğru anlayıp içerdiği ilkeleri
özümseyerek hayata yansıtması kolaylaşır.