Elazığ
ve Yöresinde Ziyaret Yerleri
Yrd. Doç.Dr. Abdulkadir Kıyak
Manas Yayıncılık, 2012, S.348, Elazığ
“Elazığ ve Yöresinde Ziyaret Yerleri” adlı eser, Manas
Yayıncılık tarafından Ali Emîrî Efendi’nin aziz hatırasına
ithafen yayınlanmıştır.
Zengin bir kültür birikimine sahip olan Elazığ, bu kültür
birikiminin temellerini Orta Asya’dan bu topraklara
taşımıştır. Yörede Artuklular döneminde başlayan eğitim
faaliyetleri 1071 Malazgirt zaferinden sonra daha da hız
kazanmış ve XX. yüzyılın sonlarına kadar bölge adeta bir
ilim merkezi olmuştur. Yöre halkı Anadolu’nun Türkleşmesi ve
İslamlaşmasında rol almış şehit ve kahraman komutanlarla
birlikte bu ilim merkezinde yetişen ilim ve tasavvuf ehli
velilerin hatıralarını ebedileştirmek için bu zatlara türbe
ve makamlar inşa etmişlerdir. Günümüzde insanlar bu türbe ve
makamları ziyaret ederek bu zatlara karşı vefa ve
minnettarlıklarını göstermektedirler. Ayrıca bu türbe ve
mezarların yanında bölgedeki belli dağ, tepe, taş, ağaç, su
kaynakları vb. mekânları da sahip olduğu inanç ve kültürüyle
kutsallaştırarak kendine mal etmiştir. Böylece vatanın her
karış toprağına kendi kültür ve inanç yapısını yansıtmıştır.
Eser üç bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın giriş bölümünde
ziyaret fenomeninin hangi amaç, maksat ve gayelerle
incelendiği açıklanmıştır. Birinci bölümde Elazığ’ın tarihi,
coğrafi, kültürel ve iktisadi yapısı hakkında ve kutsalın
bir tezahür şekli ve kutsalla kurulan bir ilişki biçimi
olarak ziyaret fenomeni hakkında bilgi verilmiştir. İkinci
bölümde Elazığ ve yöresinde tespit edilen ziyaret yerleri
hakkında yapılan araştırmanın gerektirdiği ölçüde bilgi
verilmiştir. Üçüncü bölümde verilerin değerlendirilmesiyle
beraber ziyaret fenomeninin tipolojisi yapılmıştır. Sonuç
bölümünde ise konunun tahlil ve değerlendirmesi yapılarak
yapılan çalışmanın Din Bilimleri açısından önemi
vurgulanmıştır.