Azerbaycan-Türk
şairi ve hürriyet mücahidi Elmas Yıldırım’ın doğumunun 100.
yılındayız. O, 1907’de Bükü’nün Kale köyünde doğdu.
İlköğrenimini İranlıların Bakü’de açtıkları İttihat
Okulu’nda Farsça olarak yapan Yıldırım’ın Bakü Şark
Edebiyatı Fakültesi’nde öğrenim görmesine, tüccar çocuğu
olması gerekçe gösterilerek izin verilmez. İstanbul’da çıkan
Hayat dergisinde bir şiirinin yayımlanması üzerine de
Azerbaycan Proleter Yazıcılar Cemiyeti üyeliğinden
çıkarılır. Sonra da Dağıstan’a ve Türkistan’a sürgün edilir.
Elmas
Yıldırım, bu sürgün esnasında Türk dünyasını yakından tanıma
imkânı bulur. Hayatının tehlikede olduğunu anlayınca 1933’de
İran’a kaçmak ister; ancak yakalanarak hapsedilir. Bilahare
yeniden kaçıp Türkiye’ye sığınır. Önce Elazığ’ın Ağın
ilçesine, sonra ise Malatya’nın Kale bucağına (şimdi ilçe)
yerleşir.
Elazığ’da öğretmenlik, Kale’de bucak müdürlüğü yapar. Bu
esnada böbreklerinden rahatsızlanır ve 1952 yılında vefat
eder. Böylece de Elmas Yıldırım’ın Azerbaycan-Kale’de
başlayan hayat hikâyesi Allah’ın ilâhî bir takdiri,
tecellisi olarak Malatya-Kale’de nihayet bulmuş olur.
Ağın’da kaldığı yıllarda büyük destan şairimiz Niyazi
Yıldırım Gençosmanoğlu ile dostluk kuran şairin eserleri:
-Boğulmayan Bir Ses (1936)
-Dağlara Seslenirken (1937)
-Seçilmiş Şiirleri (1953)
-Yiğitlere Sesleniş (1990)
-Azerbaycan Mânileri (1947) -Derleme.-
Mâni
derleme çalışmalarını Elazığ’da bulunduğu yıllarda da
sürdüren Elmas Yıldırım, Azerbaycan’ın Vatan ve Hürriyet
Şairi olarak isim yapmıştır. İlimizde düzenlenen Hazar Şiir
Akşamları’nın 13.sü Elmas Yıldırım adına tertip edilmiş ve
oğlu Azer Elmas’la yeğeni Hacıağa Elmaszâde de bu törenlere
biri İstanbul’dan, biri Azerbaycan’dan gelerek
katılmışlardır.
Bir
zamanlar başında gezdi, korkunç bulutlar,
Çevrendeki dağlara çöktü duman Elaziz.
Devran
ateş savurdu, yandı çiçekler, otlar,
Derdinle coştu “Murat”, çağladı kan Elaziz.
Akşamları radyodan ses yayılır her yana,
Dev
gibi ilerlemek aşkını sunar sana…
İç
bugünün zevkini doyunca kana kana,
Ölmez
sana şan veren bir kahraman Elaziz.
100.
doğum yıldönümünde Elmas Yıldırım, Azerbaycan’da ve
Elazığ’da düzenlenecek mükemmel programlarla anılacak. Hazar
Şiir Akşamları Koordinatörü ve Manas Yayıncılık Sorumlusu
Şener Bulut’un verdiği bilgilere göre Yıldırım’ı anma
programının ilk ayağı 11-12-13 Nisan günlerinde Elazığ’da
gerçekleştirilecek. (İkinci ayağı ilerde belirlenecek bir
tarihte Bakü’de.) Azerbaycan ve Ankara’dan gelecek grupların
iştirakiyle hayatının 18 yılını bu şehirde geçiren, birçok
şiirlerini bu şehirde yazan Yıldırım için, “Doğumunun 100.
Yılında Hazar’dan Hazar’a Elmas Yıldırım” adlı anma programı
hazırlandı. Üç gün boyunca şairin hayatı, eserleri,
mücadelesi anlatılacak, yaşadığı yerlere geziler
düzenlenecek, şiirlerinden örnekler sunulacak.
Elazığ
Valiliği, Elazığ Belediyesi, Fırat Üniversitesi, Elazığ
Ticaret ve Sanayi Odası, sivil toplum kuruluşları ve Avrasya
Yazarlar Birliği işbirliğiyle düzenlenen Elmas Yıldırım’ı
anma programında Azerbaycan-Elazığ türkülerinden oluşan bir
sunum çerçevesinde Fırat Üniversitesi Devlet Konservatuvarı
Müdürü Yrd. Doç. Dr. Güldeniz Ekmen Agiş’in Elmas
Yıldırım’ın şiirlerinden bestelediği üç eser de bu arada
icra olunacak. F.Ü. Devlet Konservatuvarı ile birlikte
Kültür Bakanlığı Elazığ Korosu’nun ve Elazığ Musiki
Cemiyeti’nin iştirakleriyle oluşturulacak seçkin koroda
seslendirilecek Elmas Yıldırım’dan üç Agiş bestesi:
-Esir
Azerbaycan
-Elveda Bakü
-Gölcük’le Dertleşme
Aç
koynunu uzaktan gelmişim, çok yaslıyım;
İli,
yurdu çalınmış bir garip Kafkaslıyım;
Zannetme ki yoksulum, Kürlüyüm, Araslıyım;
Bakü’den ayrılalı yakın zamandır Gölcük.
Yolsuz
bir âşık gibi sanma ki seni buldum,
Ben
uzak bir “Gökgöl”ün yolunda böyle oldum
Bu
doğrudur, bir dostun uğrunda kurban oldum,
Bu,
bizim ettiğimiz ahd ü peymandır, Gölcük!..
Programın ana omurgalarından biri de, Azerbaycan, Ankara ve
Elazığ’dan bilim adamlarının katılımıyla üç oturumlu bir
panel olacaktır.
Anma
programının diğer bir safhası ise Fırat Üniversitesi
Edebiyat Fakültesi’nden Yrd. Doç. Dr. Enver Aras’ın
hazırladığı Manas Yayınları’nın 20.si olarak baskıdan henüz
çıkan “Hazar’dan Hazar’a Elmas Yıldırım” kitabının tanıtımı.
İki yıldır gecesini gündüzüne katarak onu bugüne yetiştiren
Enver Aras Hocamızı can-ı gönülden tebrik ediyoruz. Elmas
Yıldırım’ı yarınki nesillere örnek bir şair, mücadele adamı
ve vatanperver hüviyetiyle takdim eden kalıcı bir eser
vücuda getirmişlerdir. Bu kitabın basımının tam da Elazığ
Valiliği’nin organize ettiği, bütün Türkiye’de ses getiren
“Elazığ Okuyor” günlerine denk düşmesi bir tesadüften çok
bizce bir tevafuktur. Elazığ gençliğinin önüne ibrete şayan
bir hayatın okunmaya şayeste bir kitabı koyulmuştur. Ülkemiz
ve bölgemiz üzerinde kötü emelleri olanlara inat, genciyle
yaşlısıyla her Elazığlının dikkatle okuyup dersler
devşireceği bir kitaptır Enver Aras’ın eseri. Durumdan
vazife çıkarılacak bir dönemdeyiz çünkü. İlk vazifemiz bilgi
şulesiyle beynimizi, yüreğimizi, yolumuzu aydınlatmaktır.
Elmas
Yıldırım bir meşaledir. Bu milletin daha nice “yıldırımdan
meşaleleri” vardır. Onları tutuşturarak gençliğin eline
tutuşturanlara aşk olsun!